君jūn子zi之zhī學(xué)xué必bì好hǎo問(wèn)wèn。。問(wèn)wèn與yǔ學(xué)xué，，相xiāng輔fǔ而ér行xíng者zhě也yě。。非fēi學(xué)xué無(wú)wú以yǐ致zhì疑yí，，非fēi問(wèn)wèn無(wú)wú以yǐ廣guǎng識(shí)shí；；好hǎo學(xué)xué而ér不bù勤qín問(wèn)wèn，，非fēi真zhēn能néng好hǎo學(xué)xué者zhě也yě。。理lǐ明míng矣yǐ，，而ér或huò不bù達(dá)dá于yú事shì；；識(shí)shí其qí大dà矣yǐ，，而ér或huò不bù知zhī其qí細(xì)xì，，舍shě問(wèn)wèn，，其qí奚xī決jué焉yān？？

賢xián于yú己jǐ者zhě，，問(wèn)wèn焉yān以yǐ破pò其qí疑yí，，所suǒ謂wèi就jiù有yǒu道dào而ér正zhèng也yě。。不bù如rú己jǐ者zhě，，問(wèn)wèn焉yān以yǐ求qiú一yī得dé，，所suǒ謂wèi以yǐ能néng問(wèn)wèn于yú不bù能néng，，以yǐ多duō問(wèn)wèn于yú寡guǎ也yě。。等děng于yú己jǐ者zhě，，問(wèn)wèn焉yān以yǐ資zī切qiè磋cuō，，所suǒ謂wèi交jiāo相xiāng問(wèn)wèn難nán，，審shěn問(wèn)wèn而ér明míng辨biàn之zhī也yě。。《《書(shū)shū》》不bù云yún乎hū？？好hǎo問(wèn)wèn則zé裕yù。。孟mèng子zi論lùn：：求qiú放fàng心xīn，，而ér并bìng稱(chēng)chēng曰yuē學(xué)xué問(wèn)wèn之zhī道dào，，學(xué)xué即jí繼jì以yǐ問(wèn)wèn也yě。。子zi思sī言yán尊zūn德dé性xìng，，而ér歸guī于yú道dào問(wèn)wèn學(xué)xué，，問(wèn)wèn且qiě先xiān于yú學(xué)xué也yě。。

古gǔ之zhī人rén虛xū中zhōng樂(lè)lè善shàn，，不bù擇zé事shì而ér問(wèn)wèn焉yān，，不bù擇zé人rén而ér問(wèn)wèn焉yān，，取qǔ其qí有yǒu益yì于yú身shēn而ér已yǐ。。是shì故gù狂kuáng夫fū之zhī言yán，，圣shèng人rén擇zé之zhī，，芻chú蕘ráo之zhī微wēi，，先xiān民mín詢(xún)xún之zhī，，舜shùn以yǐ天tiān子zi而ér詢(xún)xún于yú匹pǐ夫fū，，以yǐ大dà知zhī而ér察chá及jí邇ěr言yán，，非fēi茍gǒu為wèi謙qiān，，誠(chéng)chéng取qǔ善shàn之zhī弘hóng也yě。。三sān代dài而ér下xià，，有yǒu學(xué)xué而ér無(wú)wú問(wèn)wèn，，朋péng友yǒu之zhī交jiāo，，至zhì于yú勸quàn善shàn規(guī)guī過(guò)guò足zú矣yǐ，，其qí以yǐ義yì理lǐ相xiāng咨zī訪(fǎng)fǎng，，孜zī孜zī焉yān唯wéi進(jìn)jìn修xiū是shì急jí，，未wèi之zhī多duō見(jiàn)jiàn也yě，，況kuàng流liú俗sú乎hū？？

是shì己jǐ而ér非fēi人rén，，俗sú之zhī同tóng病bìng。。學(xué)xué有yǒu未wèi達(dá)dá，，強(qiáng)qiáng以yǐ為wèi知zhī；；理lǐ有yǒu未wèi安ān，，妄wàng以yǐ臆yì度dù。。如rú是shì，，則zé終zhōng身shēn幾jǐ無(wú)wú可kě問(wèn)wèn之zhī事shì。。賢xián于yú己jǐ者zhě，，忌jì之zhī而ér不bù愿yuàn問(wèn)wèn焉yān；；不bù如rú己jǐ者zhě，，輕qīng之zhī而ér不bù屑xiè問(wèn)wèn焉yān；；等děng于yú己jǐ者zhě，，狎xiáxxiiáá之zhī而ér不bù甘gān問(wèn)wèn焉yān，，如rú是shì，，則zé天tiān下xià幾jǐ無(wú)wú可kě問(wèn)wèn之zhī人rén。。人rén不bù足zú服fú矣yǐ，，事shì無(wú)wú可kě疑yí矣yǐ，，此cǐ唯wéi師shī心xīn自zì用yòng耳ěr。。夫fū自zì用yòng，，其qí小xiǎo者zhě也yě；；自zì知zhī其qí陋lòu而ér謹(jǐn)jǐn護(hù)hù其qí失shī，，寧níng使shǐ學(xué)xué終zhōng不bù進(jìn)jìn，，不bù欲yù虛xū以yǐ下xià人rén，，此cǐ為wèi害hài于yú心xīn術(shù)shù者zhě大dà，，而ér蹈dǎo之zhī者zhě常cháng十shí之zhī八bā九jiǔ。。

不bù然rán，，則zé所suǒ問(wèn)wèn非fēi所suǒ學(xué)xué焉yān：：詢(xún)xún天tiān下xià之zhī異yì文wén鄙bǐ事shì以yǐ快kuài言yán論lùn；；甚shén且qiě心xīn之zhī所suǒ已yǐ明míng者zhě，，問(wèn)wèn之zhī人rén以yǐ試shì其qí能néng，，事shì之zhī至zhì難nán解jiě者zhě，，問(wèn)wèn之zhī人rén以yǐ窮qióng其qí短duǎn。。而ér非fēi是shì者zhě，，雖suī有yǒu切qiè于yú身shēn心xīn性xìng命mìng之zhī事shì，，可kě以yǐ收shōu取qǔ善shàn之zhī益yì，，求qiú一yī屈qū己jǐ焉yān而ér不bù可kě得dé也yě。。嗟jiē乎hū！！學(xué)xué之zhī所suǒ以yǐ不bù能néng幾jǐ于yú古gǔ者zhě，，非fēi此cǐ之zhī由yóu乎hū？？

且qiě夫fū不bù好hǎo問(wèn)wèn者zhě，，由yóu心xīn不bù能néng虛xū也yě；；心xīn之zhī不bù虛xū，，由yóu好hǎo學(xué)xué之zhī不bù誠(chéng)chéng也yě。。亦yì非fēi不bù潛qián心xīn專(zhuān)zhuān力lì之zhī敵dí，，其qí學(xué)xué非fēi古gǔ人rén之zhī學(xué)xué，，其qí好hǎo亦yì非fēi古gǔ人rén之zhī好hǎo也yě，，不bù能néng問(wèn)wèn宜yí也yě。。

智zhì者zhě千qiān慮lǜ，，必bì有yǒu一yī失shī。。圣shèng人rén所suǒ不bù知zhī，，未wèi必bì不bù為wèi愚yú人rén之zhī所suǒ知zhī也yě；；愚yú人rén之zhī所suǒ能néng，，未wèi必bì非fēi圣shèng人rén之zhī所suǒ不bù能néng也yě。。理lǐ無(wú)wú專(zhuān)zhuān在zài，，而ér學(xué)xué無(wú)wú止zhǐ境jìng也yě，，然rán則zé問(wèn)wèn可kě少shǎo耶yé？？《《周zhōu禮lǐ》》，，外wài朝cháo以yǐ詢(xún)xún萬(wàn)wàn民mín，，國(guó)guó之zhī政zhèng事shì尚shàng問(wèn)wèn及jí庶shù人rén，，是shì故gù貴guì可kě以yǐ問(wèn)wèn賤jiàn，，賢xián可kě以yǐ問(wèn)wèn不bù肖xiào，，而ér老lǎo可kě以yǐ問(wèn)wèn幼yòu，，唯wéi道dào之zhī所suǒ成chéng而ér已yǐ矣yǐ。。

孔kǒng文wén子zi不bù恥chǐ下xià問(wèn)wèn，，夫fū子zi賢xián之zhī。。古gǔ人rén以yǐ問(wèn)wèn為wèi美měi德dé，，而ér并bìng不bù見(jiàn)jiàn其qí有yǒu可kě恥chǐ也yě，，后hòu之zhī君jūn子zi反fǎn爭(zhēng)zhēng以yǐ問(wèn)wèn為wèi恥chǐ，，然rán則zé古gǔ人rén所suǒ深shēn恥chǐ者zhě，，后hòu世shì且qiě行xíng之zhī而ér不bù以yǐ為wèi恥chǐ者zhě多duō矣yǐ，，悲bēi夫fū！！